اکوایران: در این گزارش به روش‌هایی که عربستان سعودی در پیش گرفته تا صنعت سیمان خود را بهبود ببخشد، اشاره شده است. پروژ‌ه‌های عظیم داخلی عربستان نظیر منطقه نئوم، تقاضای داخلی سیمان این کشور را به شکل قابل توجهی افزایش داده است. استراتژی سبز عربستان برای پیشتازی جهانی در صنعت سیمان به گزارش اکوایران،‌ صنعت سیمان عربستان سعودی با بهره‌برداری از اقتصاد چرخشی و مواجهه با چالش‌ها با استفاده از نوآوری‌های دیجیتال، در مسیر حفظ جایگاه خود به عنوان یک بازیگر کلیدی در بازار جهانی است.
به نوشته عرب نیوز، «عمرو نادر» -مدیرعامل و هم‌بنیان‌گذار شرکت «A3&Co»- به عرب نیوز اعلام کرده اکثر کارخانه‌های عربستان که در صنعت سیمان مشغول به فعالیت هستند از فناوری‌های به‌روز استفاده می‌کنند که به ‌آن‌ها امکان می‌دهد به بلوغ دیجیتال، کیفیت بالا در فرآیند تولید و اهداف کربن‌زدایی دست یابند. در حالیکه برخی شرکت‌های این حوزه در حال آغاز استفاده از ابتکارات استراتژیک مناسب هستند، شرکت‌های دیگر هنوز در مراحل ابتدایی این فرآیند قرار دارند.
با این حال، عمرو نادر معتقد است گذار به بلوغ دیجیتال در دستور کار عمده شرکت‌ها قرار دارد و انتظار می‌رود طی 2 تا 5 سال نتایج خود را نشان دهد. طبق آمارهای یک شرکت تحقیقاتی (TechSCI Research)،‌ ارزش بازار سیمان سفید عربستان در سال 2022 میلادی به 165/11 میلیون دلار رسید و انتظار می‌رود از سال 2024 تا 2028، با نرخ رشد سالانه 11/93 درصدی به توسعه ادامه دهد.
پروژه‌های بزرگ عربستان نظیر منطقه «نئوم» و منطقه تفریحی «قدیه» در ریاض، در کنار گسترش شبکه‌های حمل‌ونقل و مراکز تفریحی دیگر، باعث شده تقاضا برای سیمان باکیفیت در داخل این کشور، به‌شدت افزایش پیدا کند. آقای نادر که گفته این رشد با تغییرات قابل توجه در صنعت سیمان این کشور همراه خواهد شد، اعلام کرد: «با اتکا به اقتصاد چرخشی و حتی برای گذار به انتشار کربن صفر، انتظار کاهش هزینه و افزایش ارزش افزوده را داریم، به شرطی که فناوری‌های مناسب در اندازه‌های کارآمد، به کار گرفته شوند.» مدیرعامل شرکت «A3&Co» بر اهمیت به‌کارگیری فناوری اکسی‌-سوخت (oxy-fuel technology) در مقیاس مناسب تأکید دارد و می‌گوید این فناوری به جای هوا از اکسیژن و گازهای دودکش برای سوزاندن سوخت استفاده می‌کند؛ امری که باعث کاهش آلودگی هوا می‌شود.
این رویکرد به همراه اتکای بیشتر به منابع انرژی تجدیدپذیر و احتمال استفاده از هیدروژن کم‌کربن به عنوان منبع سوخت، نشان‌دهنده پتانسیل صنعت سیمان عربستان سعودی برای حفظ مزیت رقابتی خود پس از سال 2030 است. این ابتکارات، بخشی از یک استراتژی کربن‌زدایی جامع را شکل می‌دهد که هدف آن، جلوگیری از اثرات منفی زیست‌محیطی صنعت سیمان و در عین حال، حفظ جایگاه این صنعت عربستان در بازار است. در حال حاضر مزیت رقابتی بخش سیمان عربستان به قیمت‌گذاری رقابتی به دلیل هزینه‌های تولید پایین‌تر مربوط می‌شود. این اتفاق همچنین می‌تواند صادرات سیمان عربستان را به کشورهایی گسترش دهد که دارای قوانین سختگیرانه درباره میزان کربن آزاده‌شده به اتمسفر در فرآیند تولید کالاهایی هستند که نسبت به واردات آن‌ها اقدام می‌کنند. در رابطه با قانون مالیات بر کربن در اروپا و دیگر نقاط جهان که از این قانون تبعیت می‌کنند، فرصتی برای صادرات از شرکت‌های خاورمیانه به این کشورها وجود دارد؛ شرکت‌هایی که در بازه زمانی 2024 تا 2028 می‌توانند میزان انتشار کربن خود در فرآیند تولید سیمان را به صفر برسانند.
اتحادیه اروپا در مهرماه، فرآیند نخستین سیستم اعمال تعرفه انتشار گاز دی اسید کربن بر فولاد، سیمان و دیگر کالاهای وارداتی به این اتحادیه را آغاز کرد. هدف از این اقدام، جلوگیری از آسیب دیدن فرآیند تحول‌بخش انرژی اروپا به سوی انرژی‌های پاک به وسیله واردات محصولات خارجی آلوده‌کننده محیط زیست اعلام شده است.
این تعرفه‌ها در جهت جلوگیری از انتقال صنایع به کشورهایی با سیاست‌های اقلیمی ضعیف‌تر و در عین حال، تشویق دیگر کشورها به اتخاذ تدابیر محدودکننده آزادی کربن است. از سوی دیگر، کارشناسان چالش‌های تأثیرگذار بر تقاضا در بخش سیمان را برجسته‌ کرده‌اند؛ مسائلی نظیر افزایش تعرفه ارسال کالاها از طریق مسیرهای دریایی، کاهش تعداد کشتی‌های موجود به دلیل تنش‌های ژئوپولیتیکی و افزایش تدریجی قیمت محصولات صادراتی کارخانه‌های عربستان برای مقابله با هزینه‌های انرژی بالاتر آرامکو. عمرو نادر همچنین اعلام کرده با وجود افزایش متوسط 100 درصدی قیمت برای تمام سوخت‌ها، هزینه‌های تولید در کارخانه‌های بهینه عربستان به‌طور متوسط 15 درصد پایین‌تر از میانگین جهانی است و هنوز امکان کاهش بیشتر آن وجود دارد. مدیرعامل شرکت «A3&Co» توضیح می‌دهد که شرکت‌های بزرگ عربستان با ظرفیت تولید بیش از 8 هزار تُن در روز، فرصت‌های قابل توجهی برای بهبود یافتن با اجرای استراتژی‌های یادشده و دستیابی به صفر خالص دارند. این اتفاق نه تنها می‌تواند هزینه‌ها را بیش از پیش کاهش دهد بلکه به این کارخانه‌ها امکان می‌دهد هزینه‌های تولید خود را همچنان 15 درصد کمتر از میانگین جهانی نگه دارند، حتی با وجود انتظار از افزایش هزینه‌های انرژی در سال آینده میلادی.
از سوی دیگر، کاهش سرمایه‌گذاری‌های دولتی یک چالش دیگر محسوب می‌شود که توسعه آهسته‌تر پروژه‌های بزرگ عربستان را در پی دارد و در نتیجه ‌آن، تقاضا برای سیمان نیز کاهش پیدا می‌کند.
طبق گزارش‌ها، این اتفاق باعث شده که در سه‌ماهه نخست سال جاری میلادی و در مقایسه با مدت مشابه 2023، فروش داخلی سیمان در عربستان با کاهش 4 درصدی همراه شود و میزان صادارت 17 شرکت تولید سیمان این کشور نیز 30 درصد کاهش یابد. به شکل قابل توجهی، 97 درصد از فروش سیمان عربستان مربوط به تقاضای داخلی بوده و تنها 3 درصد آن صادر شده است. با وجود کاهش فروش، عربستان سعودی همچنان به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده سیمان منطقه شناخته می‌شود و محل حضور چندین شرکت مهم تولید سیمان منطقه است. براساس داده‌های بلومبرگ، برجسته‌ترین شرکت‌های عربستان سعودی در تولید سیمان از نظر ارزش بازار شامل موارد زیر هستند: «سیمان ال یاماما» با ارزش بازار 6/95 میلیارد ریال سعودی، به دنبال آن شرکت «سیمان سعودی» با 6/82 میلیارد ریال سعودی و «سیمان منطقه جنوبی» با 5/5 میلیارد ریال سعودی. در رتبه‌های بعدی نیز «سیمان القصیم» و «سیمان ینبع» قرار گرفته‌اند. لازم به ذکر است که مصرف سرانه سیمان در عربستان سعودی همچنان یکی از بالاترین آمارها در سراسر جهان محسوب می‌شود؛ تقریبا 1/3 تن به ازای هر نفر. مدیرعامل و هم‌بنیان‌گذار شرکت «A3&Co» در مصاحبه‌ای در ماه فوریه تأکید کرده بود که کارخانه‌های سیمان خاورمیانه که با اندازه بزرگ خود شناخته می‌شوند، از مزایای صرفه‌جویی ناشی از مقیاس و بهره‌وری عملیاتی برخوردار هستند. با توجه به اینکه اکثر این کارخانه‌ها به فناوری مدرن و فرآیندهای خودکار مجهز هستند، از همتایان اروپایی خود که ساخت برخی از آن‌ها به دهه ۱۹۵۰ بازمی‌گردد، عملکرد بهتری دارند.
او همچنین پیش‌بینی می‌کند که صادرات سیمان از خاورمیانه طی دو تا سه سال آینده دو برابر شود و در این میان، عربستان سعودی، امارات متحده عربی و الجزایر در حال حاضر به عنوان بزرگترین صادرکنندگان این منطقه به حساب می‌آیند.
www.irancement.com